KỸ THUẬT CƠ BẢN CỦA CẦU LÔNG Kỹ thuật cơ bản của môn cầu lông - Kỹ thuật đánh cầu Phương pháp kỹ thuật đánh cầu của môn cầu lông bao gồm: đánh cầu cao, treo cầu, đập cầu, vê cầu, đẩy cầu, móc cầu, tạt cầu, cắt cầu, hất cầu. Mỗi loại kỹ thuật lại có thể chia thành cách đánh cầu thuận tay và trái tay. Dựa vào sự đòi hỏi của ý đồ chiến thuật lại có: đánh cầu theo đường thẳng và đánh cầu theo đường chéo. Dưới đây sẽ lần lượt trình bày yếu lĩnh kỹ thuật động tác đánh cầu các loại: 1. Cầu cao: Cầu cao là chỉ các quả cầu bay trên cao được đánh từ sân sau của mình đến gần biên ngang ở cuốn sân của đối phương. Cầu cao được phân thành 3 loại kỹ thuật tay là thuận tay, trái tay và đỉnh đầu. * Đánh cầu cao thuận tay: trước hết cần phán đoán tốt phương hướng và điểm rơi của cầu đối phương đánh đến, nghiêng người lùi sau, làm cho cầu ở vị trí phía trên lệch ra trước của vai phải cơ thể mình. Vai trái đối diện với lưới, chân trái ở trước, chân phải ở sau, trọng tâm rơi vào chân phải. Tay trái co khủyu giơ lên tự nhiên, tay phải cầm vợt, cánh tay co khủyu tự nhiên, đưa vợt lên phía trên vai phải, hai mắt chú ý nhìn cầu đến. Khi đánh cầu, cánh tay phải đưa ra sau, theo đó khủyu tay nâng lên cao hơn hẳn so với vai để đưa vợt ra sau đầu, cổ tay duỗi tự nhiên (lòng bàn tay hướng lên trên). Sau đó với sự phối hợp dùng sức nhịp nhàng của động tác chân sau đạp đất, quay người hóp bụng, lấy vai làm trục, cánh tay kéo theo cẳng tay nhanh chóng vẩy cổ tay ra trước đánh cầu ở điểm cao nhất khi tay đã vươn thẳng. Sau khi đánh cầu tay cầm vợt có thể theo đà quán tính vung ra trước và xuống dưới phía bên trái rồi thu vợt về trước thân người. Cùng lúc đó chân phải ở sau bước ra trước, trọng tâm cơ thể từ từ rơi vào chân sau chuyển dịch sang chân trước (hình 22). Đánh cầu cao thuận tay cũng có thể thực hiện với bật nhảy để đánh cầu. Khi thực hiện tốt động tác chuẩn bị theo đúng các yêu cầu trên, sau đó chân phải bật nhảy lên cao nhanh chóng quay người trên không, đồng thời hoàn thành động tác đưa vợt đánh cầu. Động tác đánh cầu được hoàn thành đúng lúc cầu đang ở độ cao nhất trên không chuẩn bị rơi xuống thấp.
* Đánh cầu cao trái tay: khi đối phương đánh cầu cao sang khu sân sau bên trái của mình thì dùng cách đánh cầu cao trái tay. Trước hết cần phán đoán tốt phương hướng và điểm rơi của cầu đến, nhanh chóng đưa cơ thể quay sang hướng bên trái phía sau, di chuyển bước chân, bước cuối cùng sử dụng bước chéo trước để bước tới đường biên ngang cuối sân bên trái, lưng đối diện với lưới, trọng tâm cơ thể rơi lên trên chân phải, sao cho cầu ở phía trên bên phải cơ thể. Trước khi đánh cầu, nhanh chóng chuyển đổi thành cách cầm vợt trái tay, giữ vợt ở trước ngực phải, mặt vợt hướng lên trên. Khi đánh cầu, lấy cánh tay kéo theo cẳng tay, thông qua động tác lắc cổ tay, vẩy tay từ dưới lên trên, để đánh cầu đi. Khi dùng sức cuối cùng, cần chú ý lực ép cạnh của ngón cái và sự phối hợp với lực vẩy cổ tay, động tác dùng sức cuối cùng phải có sự phối hợp nhịp nhàng của toàn thân với động tác đạp đất của 2 chân và động tác xoay người. * Đánh cầu cao đỉnh đầu: Yếu lĩnh động tác cơ bản giống với kỹ thuật đánh cầu cao thuận tay, chỉ khác là điểm đánh cầu hơi lệch về phía trên vai trái. Khi chuẩn bị đánh cầu, thân người hơi lệch nghiêng về phía trái. Khi đánh cầu dùng cánh tay kéo theo cẳng tay làm cho vợt đi vòng qua đỉnh đầu ở phía trên bên trái để tạo thêm tốc độ vung vợt ra trước, chú ý phát huy nội lực bột phát đánh cầu của cổ tay. Khi chạm đất, chân trái có biên độ lăng chân ra phía sau bên trái hơi lớn một chút (hình 23) 2. Treo cầu: Treo cầu là cầu được đánh từ sân sau của bên mình đến sân trước của đối phương cầu rơi thẳng xuống. Kỹ thuật treo cầu được chia thành 3 loại phương pháp là: thuận tay, trái tay và đỉnh đầu. Dựa vào đường bay vòng cung của cầu và sự khác nhau của kỹ thuật động tác đánh cầu mà chia thành treo chém, treo chặn và treo nhẹ. * Đánh cầu treo chém là kỹ thuật có động tác chuẩn bị giống như động tác đánh cầu cao và đập cầu. Khi đánh cầu, dùng lực nhẹ, có động tác chém cắt, điểm rơi nói chung cách lưới tương đối xa. * Đánh cầu treo chặn là kỹ thuật dùng động tác chặn cầu để làm cho đường cầu cao bằng của đối phương đánh sang sẽ quay trở lại sân của họ. Khi đánh cầu, dùng mặt vợt trực diện đối với đường cầu đến, nhẹ nhàng chặn cắt hoặc gõ nhẹ làm cho đường cầu đánh trả sang sân đối phương có đường bay vòng cung tương đối ngang bằng, tốc độ tương đối chậm, sau khi cầu qua lưới sẽ rơi thẳng góc xuống sân. * Đánh cầu treo nhẹ là kỹ thuật có động tác chuẩn bị giống như đánh cầu cao. Khi đánh cầu, mặt vợt trực diện với đường cầu đến. Trong thời khắc tiếp xúc cầu, đột ngột giảm tốc độ hoặc cắt nhẹ vào cầu làm cho cầu vừa bay qua lưới đã rơi thẳng xuống sân. * Treo cầu thuận tay: động tác chuẩn bị đánh cầu và các động tác ở giai đoạn trước cũng giống với đánh cầu cao thuận tay. Chỉ khác là khi đánh cầu mặt vợt hơi nghiêng vào trong, cổ tay làm động tác cắt miết và ép dưới nhanh, điểm tiếp xúc giữa vợt và cầu vào sau và cạnh sau của núm cầu. Nếu đánh treo cầu đường chéo, thì mặt vợt lúc này phải đối diện phía trước và cắt miết xuống phía dưới (hình 24).
* Treo cầu trái tay: động tác chuẩn bị đánh cầu và các động tác giai đoạn trước giống với động tác đánh cầu cao trái tay. Điểm khác nhau là ở chỗ: khi đánh cầu cần có sự vận dụng sức mạnh và nắm vững cách sử dụng mặt vợt. Khi treo cầu đường thẳng, dùng mặt trái của vợt cắt miết vào phần giữa phía sau của núm cầu. Phát lực về phía nửa sân trước bên phải của đối phương. Khi treo cầu đường chéo, thì dùng mặt trái của vợt cắt miết vào cạnh trái của núm cầu, phát lực về phía nửa sân trước bên trái của đối phương (hình 25). * Treo cầu đỉnh đầu: động tác chuẩn bị đánh cầu và các động tác ở các giai đoạn trước giống với đánh cầu cao đỉnh đầu. Khi đánh cầu cao đỉnh đầu đường chéo thì ngón giữa , ngón áp út và ngón út co lại để kéo chuôi vợt ra ngoài làm cho vợt xoay trong, mặt vợt ngả ra trước và lấy mặt vợt nghiêng đánh vào phần cạnh trái của núm cầu. Khi treo cầu đỉnh đầu đường thẳng thì mặt vợt đánh vào phần chính giữa của núm cầu (hình 26) 3. Đập cầu: Đập cầu là động tác đánh trả cầu của đối phương đánh sang ở phía trên với điểm đánh cầu cao nhất, đánh cầu chếch xuống sân đối phương. Động tác đánh cầu này có sức mạnh lớn, đường bay thẳng, rơi xuống đất nhanh có sức uy hiếp lớn đối với đối phương. Đây là kỹ thuật chủ yếu của tấn công. Kỹ thuật đập cầu được phân thành: đập cầu đường thẳng thuận tay, đập cầi đường chéo thuận tay, đập cầu đường thẳng trên đỉnh đầu, đập cầu chéo góc trên đỉnh đầu, đột kích đập cầu đường thẳng thuận tay trên không và đột kích đập cầu đường thẳng trái tay trên không. * Đập cầu đường thẳng thuận tay (phối hợp bật nhảy nghiêng người): tư thế chuẩn bị và yếu lĩnh động tác đại thể giống như đánh cầu cao thuận tay. Sau khi di chuyển bước đến vị trí, co gối hạ thấp trọng tâm chuẩn bị bật nhảy. Khi bật nhảy nghiêng người thì nâng vai lên phía trên bên phải kép theo cánh tay, cẳng tay và vợt giơ lên để vươn thân người lên trên. Sau khi bật nhảy, thân người ngửa ra sau, ưỡn ngực thành hình cánh cung ngược. Tiếp đó cánh tay bên phải vung lên phía trên đằng sau bên phải, cẳng tay vung sau tự nhiên, cổ tay duỗi sau, cẳng tay kéo theo vợt đưa từ phía trên xuống phía dưới đằng sau. Lúc này cần cầm lỏng vợt. Theo đó quay người hóp bụng kéo theo cánh tay phải vung về phía trên bên phải, khủyu tay đi trước, cẳng tay dùng toàn bộ tốc độ vung về phía trên đằng trước, kéo theo vợt vung ra trước với tốc độ cao.
Khi điểm đánh cầu ở phía trên đằng trước vai, cẳng tay xoay trong, cổ tay gập trước và hơi co vẩy cổ tay phát lực đập cầu. Lúc này ngón tay cần đột ngột nắm chặt chuôi vợt, đem lực bộc phát của cổ tay tập trung vào điểm đánh cầu. Góc giữa vợt và phương hướng đánh cầu nhỏ hơn 900. Mặt chính diện của vợt đánh vào phía sau núm cầu làm cho cầu đi thẳng xuống dưới. Sau khi đập cầu, cẳng tay theo quán tính thu vào trước thân, trong quá trình trở về vị trí cũ đưa vợt thu về trước ngực. * Đập cầu đường chéo thuận tay (phối hợp nghiêng người bật nhảy): tư thế chuẩn bị và yếu lĩnh động tác giống như đập cầu đường thẳng thuận tay. Điểm khác nhau là sau khi bật nhảy, dùng lực quay người ra phía trước sang bên trái, hỗ trợ cho cánh tay đập cầu bay sang phía góc đối diện sân đối phương. * Đập cầu đường thẳng và đập cầu chéo góc trên đỉnh đầu: yếu lĩnh động tác và tư thế chuẩn bị giống với đánh cầu cao đỉnh đầu. Điểm khác nhau là khi vung vợt đánh cầu, cần tập trung toàn sức vào động tác đập cầu đi xuống theo hướng đường thẳng (hình 27) hoặc hướng đường chéo góc (hình 28). Mặt vợt và phương hướng đánh cầu tạo với nhau một góc nhỏ hơn 90° . * Đập cầu đường thẳng trái tay: tư thế chuẩn bị và yếu lĩnh động tác cũng giống như động tác kỹ thuật đánh cầu cao trái tay. Điểm khác nhau ở đây là cần dùng sức vung vợt mạnh trước khi đánh cầu. Thời điểm đập cầu, góc giữa vợt và hướng đập cầu cần nhỏ hơn 90° (hình 29). * Đột kích đập cầu đường thẳng trên không: đầu tiên thực hiện động tác nghiêng người, chân phải lùi sau một bước chuẩn bị bật nhảy. Sau khi bật nhảy đưa thân người lên cao ở phía sau bên phải, thân trên ngửa ra sau ở phía bên phải hoặc thành tư thế cánh cung ngược, tay phải nâng lên phía trên bên phải, vai kéo ra sau hết mức. Khi đánh cầu, cẳng tay vung lên trên với tốc độ nhanh nhất, cổ tay từ duỗi sau thực hiện xoay cẳng tay vào trong và gập lại. Đồng thời nắm chặt chuôi vợt, ép cổ tay tạo lực bộc phát đánh cầu ra trước và xuống dưới với tốc độ cao. Sau khi đột kích đập vụt cầu xong, khi rơi xuống chân phải chạm đất ở phía beê phải và co gối để hoãn xung. Trọng tâm rơi vào trước chân phải. Chân trái chạm đất ở phía trước bên trái. Lợi dụng chân trái đạp đất để di chuyển trở về vị trí trung tâm. Cánh tay theo quán tính thu về trước thân một cách tự nhiên (hình 30).
Kỹ thuật đánh cầu (tt) 4. Vê cầu: Vê cầu là kỹ thuật dùng vợt đánh vê vào phần cạnh dưới bên phải hoặc bên trái của đáy núm cầu làm cho cầu xoáy phải, xoáy trái và quay lật nhiều vòng qua lưới. Vê cầu gồm: vê cầu thuận tay và vê cầu trái tay. * Vê cầu thuận tay: * Vê cầu trái tay: trước khi đánh cầu, cẳng tay hơi đưa lên trên, cổ tay co trước, mu bàn tay có độ cao ngang mép trên của lưới. Còn mặt vợt thấp hơn mép trên của lưới, mặt trái của vợt đón cầu. Khi vê cầu, chủ yếu dựa vào hợp lực của cẳng tay vươn trước, xoay ngoài và cổ tay từ co vào trong chuyển thành xoay ngoài để vê đánh vào phần núm sau bên trái của cầu làm cho cầu xoáy lật qua lưới (hình 33). 5. Đẩy cầu: Đẩy cầu là kỹ thuật đánh trả những quả cầu sát lưới của đối phương đánh sang vào hai góc cuối sân sau của đối phương. * Đẩy cầu thuận tay: người thực hiện đứng ở sát lưới bên phải đưa vợt lên trên phía trước bên phải. Khi khủyu tay hơi co thu lại, cẳng tay hơi vặn ngoài, cổ tay hơi xoay ra, mặt vợt cũng theo đó mà vung ra sau về phía dưới bên phải, mặt vợt đối diện trực tiếp với cầu đến. Lúc này ngón út và ngón áp út tay cầm vợt hơi lỏng ra làm cho chuôi vợt hơi tách ra khỏi cơ mắt cá. Ngón cái và ngón trỏ vê xoay chuôi vợt ra ngoài, mặt vợt càng ngửa sau. Khi đẩy cầu, thân người hơi di chuyển ra trước, cẳng tay của tay bên phải vươn ra trước đồng thời hơi vặn trong, cổ tay và ngón tay khống chế góc độ mặt vợt, cổ tay từ duỗi sau chuyển sang duỗi thẳng và lắc cổ tay. Ngón trỏ ép ra trước, ngón út và ngón áp út đột ngột nắm chặt cán vợt làm cho vợt chuyển động vung đẩy cầu từ bên phải qua phía trên đằng trước sang bên trái, bay theo đường biên dọc đến góc cuối sân sau của đối phương. Trong quá trình di chuyển trở về vị trí cũ vợt được thu về (xem hình 34). * Đẩy cầu trái tay đường chéo: Người thực hiện đứng ở bên trái sát lưới, sử dụng cách cầm vợt trái tay, cẳng tay duỗi lên trên và ra trước. Khi cẳng tay hơi co thu vào phía trái trước ngực, khuỷu tay hơi co, cổ tay xoay ngoài sẽ tạo thành cách cầm vợt đẩy cầu trái tay. Cầm vợt lỏng, mặt trái của vợt đón cầu. Khi cẳng tay duỗi ra trước và hơi xoay ngoài, cổ tay từ xoay ngoài đến duỗi thẳng, ngón giữa, ngón áp út và ngón út đột ngột nắm chặt đuôi vợt, ngón cái chống ép vung vợt ra phía trước bên phải, thực hiện đẩy đánh vào phần sau bên trái của núm cầu, làm cho cầu bay theo hướng đường chéo góc. Sau khi đánh cầu,tay thu lại và di chuyển trở về tư thế chuẩn bị đánh cầu ban đầu (xem hình 35).
6. Móc cầu: Móc cầu là động tác kỹ thuật đưa cầu sát lưới ở bên phải (hoặc trái) của sân mình đánh sang khu vực sát lưới bên phải (hoặc bên trái) của sân đối phương. Móc cầu được chia thành: móc cầu thuận tay và móc cầu trái tay. * Móc cầu thuận tay: Người thực hiện dùng bước đôi tăng thêm bước, vượt lên sát lưới bên phải. Vợt sẽ được đồng thời đưa lên chếch phía trên đằng trước bên phải cùng với cẳng tay. Khi cẳng tay duỗi trước thì hơi xoay ngoài, cổ tay hơi duỗi sau. Tay cầm vợt vê xoay chuôi vợt ra ngoài làm cho ngón cái áp sát vào mặt rộng của chuôi vợt, đốt thứ hai của ngón trỏ cũng áp sát vào mặt rộng ở mặt sau của chuôi vợt. Chuôi vợt không chạm vào lòng bàn tay. Cùng với vợt vung ra phía trước bên phải thì mặt vợt cũng hướng về phía cầu sát lưới bên phải của đối phương đánh sang. Khi đánh cầu, dựa vào cẳng tay có động tác xoay trong kéo co tay vào phía bên trái, cổ tay từ hơi duỗi sau chuyển thành lắc cổ tay co trong sẽ tạo ra lực vung vợt tạt vào phần dưới bên phải của núm cầu làm cho cầu lật xoay sang sân đối phương và rơi thẳng xuống ở vị trí sát lưới. Sau khi đánh cầu vợt sẽ được thu về phía trước vai phải (xem hình 36). * Móc cầu trái tay: Người thực hiện đứng sát lưới ở phía bên trái, cầm vợt trái tay và đưa ngang bằng ra trước. Trong quá trình cơ thể di chuyển ra trứơc, thì vợt cùng với sự hạ thấp của cánh tay đến độ cao cách mép trên của lưới khoảng 20cm thì tay cầm vợt sẽ chuyển thành cách cầm vợt móc cầu tay trái (xem mục “tính linh hoạt của cầm vợt” đã trình bày ở phần trước); mặt vợt đối diện với hướng cầu đến. Khi cầu đối phương đánh đến vượt qua lưới, khuỷu tay đột ngột hạ xuống, đồng thời cẳng tay hơi xoay ngoài, cổ tay từ hơi gập chuyển sang duỗi sau; cạnh trong của ngón tay trái và ngón giữa kéo chuôi vợt sang bên phải, các ngón tay khác đột ngột cầm chặt chuôi vợt, tạt đánh vào phần sau bên trái của núm cầu làm cho cầu bay vượt qua lưới theo đường chéo góc. Sau khi đánh cầu, vợt được thu về phía trước bên phải (xem hình 37, 38 và 39).
7. Tạt cầu: Khi đối phương phát cầu sát lưới hoặc đánh trả cầu sát lưới, lúc cầu vừa mới bay đến mép trên của lưới thì nhanh chóng di chuyển lên sát lưới, rồi dùng vợt đánh tạt ép cầu đi chếch xuống dưới sân đối phương. Động tác kỹ thuật này gọi là: tạt (hoặc vỗ) cầu. Có hai loại tạt cầu là tạt cầu thuận tay và tạt cầu trái tay. * Tạt cầu thuận tay: người thực hiện, chân phải đạp bước lên lưới, bên phải thân người hướng phía trước, tay đưa vợt ở phía trên vai phải. Khi đánh cầu lợi dụng sức mạnh của cổ tay từ phía sau chuyển động gặp duỗi về trước kéo theo vợt vỗ xuống đánh cầu. Nếu như khoảng cách từ cầu đến lưới tương đối gần thì dựa vào lực của cổ tay tạt đánh cầu từ phía trước bên phải sang phía trước bên trái (hình 40). * Tạt cầu trái tay: người thực hiện chân phải bước vượt lên phía trước sang bên trái, tiếp đó đạp bật nhảy lên sát lưới. Phía bên phải cơ thể nghiêng ra trước, cầm vợt trái tay đưa về phía trên đằng trước bên trái. Khi đánh cầu cẳng tay duỗi thẳng, xoay ngoài kéo theo cổ tay co ở phía sau duỗi ra trước, cùng với ngón tay cái chống ép để tăng tốc độ vung vợt tạt cầu. Nếu cầu đến gần sát mép trên của lưới, thì cổ tay có thể duỗi ngoài rồi mới thực hiện kéo cắt cầu từ trái sang phải để tránh vợt chạm lưới. Sau khi đánh cầu chân phải hạ xuống chạm đất, hơi khuỵu gối đề hoãn xung, sau đó là thu vợt về trước thân (hình 41). 8. Cắt cầu: cắt cầu là động tác kỹ thuật đánh trả cầu ở hai bên phải, trái cơ thể với tầm cao từ vai trở xuống, từ thắt lưng trở lên, bằng đường đánh ngang cầu sang sân đối phương. Cắt cầu có hai loại: cắt cầu thuận tay và cắt cầu trái tay. * Cắt cầu thuận tay: người thực hiện đứng ở giữa khu sân phải, hai chân đứng song song khoảng cách giữa hai bàn chân hơi rộng hơn vai, trọng tâm cơ thể rơi vào giữa hai chân, hơi co gối và hóp bụng, cầm vợt thuận tay đưa lên ở phía trước vai phải. Trước khi đánh cầu, khủyu tay lăng trước, cẳng tay hơi đưa ra sau và xoay ngoài, cổ tay từ hơi gập nghiêng ra ngoài chuyển sang duỗi sau đưa vợt ra sau cơ thể. Khi dánh cầu, cẳng tay xoay trong, cổ tay duỗi thẳng và hơi lắc, các ngón tay nắm giữ chắc vợt, thực hiện động tác đưa vợt quét ngang và đánh úp vào cầu đối phương đánh đến theo hướng từ phía sau bên phải ra phía trước bên phải với tốc độ cao. Sau khi đánh cầu cánh tay vung sang trái, chân trái bước ra trước bên trái một bước, chân phải bước theo một bước đưa trọng tâm về vị trí cũ (hình 42). * Cắt cầu trái tay: chân phải bước chéo trước, ở trước chân trái, trọng tâm cơ thể rơi trên chân trái. Tay phải cầm vợt trái tay ở phía trước bên trái. Trước khi đánh cầu khủyu tay hơi nâng cao, cẳng tay xoay trong, cổ tay bẻ ngoài đưa vợt sang bên trái. Khi đánh cầu, với sự phối hợp của xoay hông sang bên phải sẽ kéo theo cẳng tay xoay ngoài, lắc cổ tay từ bẻ ngoài thành duỗi thẳng, vung vợt đánh vào đáy của núm cầu. Sau khi đánh cầu, vợt sẽ thu về phía trước bên phải cùng với sự di chuyển trở về vị trí cũ của cơ thể (hình 43).
9. Hất cầu: là động tác kỹ thuật đánh trả đường cầu treo hoặc đường cầu sát lưới do đối phương đánh sang, bằng cách hất cầu cao trả về cuối sân đối phương. Đây là một loại kỹ thuật mang tính phòng thủ được sử dụng trong tình huống tương đối bị động. Hất cầu có hai loại: hất cầu thuận tay và hất cầu trái tay. * Hất cầu thuận tay: người thực hiện cầm vợt thuận tay và đưa vợt ra trước ngực, chân phải bước một bước dài về phía sát lưới, chân trái đứng phía sau, thân người nghiêng so với lưới, trọng tâm cơ thể rơi vào chân phải. Đồng thời tay phải cầm vợt vung ra sau, kết hợp với duỗi cổ tay tự nhiên, làm cho vợt đưa ra sau. Sau đó lấy khủyu tay làm trục thực hiện gập cẳng tay và xoay trong, đồng thời cầm chặt chuôi vợt; dùng sức maạh của ngón trỏ và cổ tay đánh hất cầu lên trên và ra trước (hình 44). * Hất cầu trái tay: người thực hiện cầm vợt trái tay ở phía trước ngực, chân phải bước một bước dài lên phía trước sang bên trái, trọng tâm cơ thể rơi vào chân phải. Cùng lúc đó thì vai phải xoay về phía lưới, co khủyu đưa vợt đến cạnh vai trái. Sau đó lấy khủyu tay làm trục, sử dụng lực của cẳng tay, vung vợt qua trước thân theo hướng từ dưới lên trên, kết hợp với việc dùng đốt thứ nhất của ngón cái ép chặt xuống mặt rộng của chuôi vợt tạo thành sức mạnh đánh cầu đi (hình 45). Vận động viên cầu lông trong thi đấu đánh đơn, cần chạy bước di chuyển lên trên, xuống dưới, sang phải, sang trái và thực hiện các động tác kỹ thuật đánh cầu trên một diện tích khoảng 35 m² ở sân của mình. Vì vậy nếu không có phương pháp bước chân nhanh và chính xác sẽ có ảnh hưởng rất lớn đến hiệu quả đánh cầu do phải tiêu tốn nhiều năng lượng dẫn đến mệt mỏi quá mức về thể lực và ảnh hưởng tới thi đấu. Dựa vào đặc điểm cơ thể và xuất phát từ đòi hỏi của thực tiễn, vận động viên cầu lông Trung Quốc đã hình thành một hệ thống hoàn chỉnh về tập luyện kỹ thuật di chuyển bước chân. Trên cơ sở của các kỹ thuật di chuyển bước chân cơ bản như: bước đạp, bước vượt, bước nhảy, bước chéo, bước đệm, bước đôi, ..v..v.. người ta đã tập hơp thành các tổ hợp kỹ thuật di chuyển bước chân tổng hợp như: tổ hợp kỹ thuật bước di chuyển lên lưới, lùi sau, di chuyển sang 2 bên, bật nhảy dừng trên không ...
Kỹ thuật cơ bản môn cầu lông - Kỹ thuật bước di chuyển I. Kỹ thuật bước di chuyển lên lưới: 1. Di chuyển lên lưới bên phải: Nếu vị trí đứng của vận động viên lệch trước, có thể dùng 2 bước chéo chân để di chuyển lên lưới (hình 46). Nếu vị trí đứng của vận động viên lệch sau (tức ở gần đường biên ngang cuối sân) thì sử dụng kỹ thuật di chuyển bước chéo chân 3 bước. Tức là chân phải bước 1 bước nhỏ ra phía trước, sang phải, tiếp đó chân trái bước chéo lên trước vượt qua chân phải, sau đó chân phải lại bước theo phương hướng đó 1 bước dài đến vị trí cần đến (hình 47). Để có thể tăng nhanh được tốc độ di chuyển lên lưới, còn có thể dùng bước đệm lên lưới, tức là chân phải sau khi bước 1 bước nhỏ ra phía trước, mũi bàn chân hướng sang phải, thì chân trái nhanh chóng bước lên theo đến sau gót chân phải, lợi dụng sự đạp sau của cạnh trong bàn chân trái, chân phải bước vượt ra phía trước bên phải 1 bước dài tiếp theo (hình 48) 2. Di chuyển lên lưới bên trái: Phương pháp cơ bản của di chuyển lên lưới bên trái giống với lên lưới bên phải, chỉ khác là phương hướng di chuyển ngược về bên trái. VD: kỹ thuật di chuyển 2 bước vượt lên lưới bên trái (hình 49) II. Kỹ thuật bước di chuyển lùi sau: 1. Di chuyển lùi sau sang bên phải sân, thuận tay: Phương pháp di chuyển bước chân lùi sau nói chung đều ở tư thế nghiêng người di chuyển đến vị trí vung vợt, đánh cầu. Nếu đứng chân phải hơi ra trước, thì trước hết hoàn thành động tác đạp sau của chân phải, tiếp đó xoay khớp hông sang phải ra sau để thành tư thế đứng nghiêng người với lưới, sau đó sử dụng bước đôi 3 bước lùi ra sau hoặc bước chéo lùi ra sau (hình 50 - 51). 2. Di chuyển lùi sau sang bên trái sân, thuận tay: Lùi ra phía sau bên trái sân, thực hiện đánh cầu vòng đỉnh đầu thuận tay có phương pháp di chuyển bước chân cơ bản giống với phương pháp di chuyển bước chân lùi sau bên phải thuận tay. Chỉ khác nhau về phương hướng di chuyển mà thôi. 3. Di chuyển lùi ra phía sau bên trái, trái tay: Khi đánh cầu trái tay, trước hết cần phải làm cho cơ thể xoay ra phía sau bên trái, lưng hướng vào lưới. Khi ở cuối sân bên trái, bất luận là lùi sau 2 bước hay 3 bước hoặc lùi bước chéo đều cần phải chú ý tới điểm này (hình 52 - 53).
III. Kỹ thuật bước di chuyển sang 2 bên: 1. Di chuyển sang bên phải: Người thực hiện 2 chân đứng tách nhau, gót chân phải hơi kiễng, thân người hơi đổ về phía bên trái, cạnh trong bàn chân trái dùng sức đạp đất, chân phải đồng thời bước vượt 1 bước dài sang bên phải đến vị trí đánh cầu. Nếu khoảng cách hơi xa với điểm cầu đến thì chân trái lúc đầu có thể bước một bước đệm nhỏ sang bên phải, tiếp đó mới đạp đất, chân phải đồng thời bước vượt 1 bước dài đến vị trí đánh cầu (hình 54 - 55) 2. Di chuyển sang bên trái: Người thực hiện 2 chân đứng tách rộng, thân người hơi nghiêng về bên phải, dùng sức của chân phải đạp đất, chân trái đồng thời bước vượt sang bên trái 1 bước dài đến vị trí đánh cầu (hình 56) Nếu khoảng cách tương đối xa với điểm cầu đến thì chân trái trước hết nên di chuyển 1 bước nhỏ sang bên trái, sau đó xoay người sang bên trái; chân phải (bước chéo trước) sang bên trái 1 bước vượt dài, lưng hướng về phía lưới khi đến vị trí, đánh cầu giống như đánh cầu trái tay (hình 57). VI. Kỹ thuật bước di chuyển bật nhảy đánh cầu: Sau khi đã di chuyển bước đến vị trí, để tranh thủ thời cơ và khống chế được điểm đánh cầu cao nhất, có thể dùng bật nhảy 1 chân hoặc 2 chân để chiếm vị trí cao nhất từ trên không đánh cầu xuống, động tác này được gọi là bật nhảy đánh cầu trên không. Trong di chuyển lên lưới, lùi sau và sang 2 bên đều vận dụng bước bật nhảy lên cao. Nói chung bước bật nhảy lên cao thường được dùng nhiều cho kỹ thuật đột kích sang 2 bên phải trái của đối phương. Khi đối phương đánh cầu cao bằng (đường vòng cung tương đối thấp hoặc khi cầu từ trên không bên phải bay về cuối sân) thì dùng chân trái đạp đất sang phía bên phải, chân phải bật nhảy. Thân người bay lên trên không ở phía bên phải để đón cầu đến, dùng kỹ thuật đột kích đập vụt cầu vào chỗ trống của đối phương. Khi cầu từ trên không bên trái bay về đường biên cuối sân thì chân phải đạp đất về phía trái, chân trái bật nhảy, sử dụng kỹ thuật đánh cầu đỉnh đầu để đột kích. Trong phương pháp di chuyển bước chân lùi sau thuận tay, sau khi di chuyển đến vị trí cũng có thể dùng chân phải bật nhảy để đánh cầu trên không. Sau khi đánh cầu, chân trái lăng ra sau và chạm đất ở phía sau của trọng tâm cơ thể. Sau khi đã hoãn xung, cơ thể nhanh chóng di chuyển trở về vị trí trung tâm (hình 58).